Τι είναι ο σπίλοι

Σπίλοι είναι ο ιατρικός όρος για τις ελιές στο δέρμα. Είναι καλοήθεις συγκεντρώσεις μελανοκυττάρων σε μορφή κηλίδων χρώματος καφέ, μαύρου ή ροζ (μελανοκυτταρικοί σπίλοι). Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν στο σώμα τους απο  10 έως και 40 σπίλους . Οι σπίλοι είναι η πιο συχνή καλοήθης βλάβη του ανθρώπινου σώματος. Οι ελιές είναι μελαγχρωματικές βλάβες, δηλαδή περιοχές με πιο σκούρο χρώμα από το υπόλοιπο γύρω δέρμα. Μπορεί να είναι λείες, να έχουν τρίχες, να είναι υπερυψωμένες ή να έχουν ανώμαλη επιφάνεια. ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η εκτροπή  τους σε μελάνωμα .

Οι σπίλοι μπορεί να υπάρχουν εκ γενετής (συγγενείς μελανοκυτταρικοί σπίλοι) ή να αναπτυχθούν αργότερα. Ωστόσο, οι περισσότεροι εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της παιδικής και εφηβικής ηλικίας (επίκτητοι μελανοκυτταρικοί σπίλοι). Μπορεί βέβαια να αναπτυχθούν και αργότερα στη ζωή ενός ατόμου ως αποτέλεσμα της συνεχούς και υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο.

Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες σπίλων, άλλοι αβλαβείς και άλλοι με κίνδυνο εξέλιξής τους σε μελάνωμα του δέρματος.

• Κοινοί σπίλοι: ομαλοί, στρογγυλοί, με ομοιόμορφο ροζ, μαύρο ή καφέ χρώμα. Συγγενείς ή επίκτητοι, είναι επίπεδοι ή ελαφρά ανυψωμένοι.
• Δυσπλαστικοί σπίλοι: ονομάζονται και άτυποι. Είναι καλοήθεις (μη καρκινικοί) αλλά συχνά μοιάζουν με μελάνωμα. Μπορεί να έχουν διαφορετικό χρώμα, να είναι ασύμμετροι ή να έχουν ανόμοια όρια. Όσοι έχουν δυσπλαστικούς σπίλους, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός καλοήθους σπίλου –  ελιάς

Οι κοινοί σπίλοι (ελιές) είναι συμμετρικές, συνήθως στρογγυλές (οβάλ), ομοιόμορφες, σε μία ή δύο αποχρώσεις του μπεζ, καφέ ή του χρώματος του δέρματος, συνήθως μικρότερες από μισό εκατοστό. Εντοπίζονται σε περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο: (πρόσωπο, κορμός, χέρια και πόδια).Γι’ αυτούς τους σπίλους δεν πρέπει να ανησυχούμε. Αν όμως αποφασίσουμε να τους αφαιρέσουμε για αισθητικούς λόγους, καλόν είναι να αφαιρεθούν ολόκληροι χειρουργικά και να σταλούν για βιοψία.

Για ποιες ελιές πρέπει να ανησυχούμε

Όταν μια ελιά έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά, ονομάζεται δυσπλαστικός ή άτυπος σπίλος και έχει τον κίνδυνο να εξελιχθεί σε μελάνωμα:

• Αsymmetry = Ασυμμετρία.
• Border = Τα όρια της βλάβης είναι συχνά ασαφή
• Color = πολυχρωμία
• Diameter = Διάμετρος
• Evolution = Ανάπτυξη. Η μεταβολή κατά την διάρκεια του χρόνου, των βασικών χαρακτηριστικών μιας ελιάς (χρώμα, μέγεθος, σχήμα,) ή εμφάνιση πόνου, κνησμού ή αιμορραγίας.

Οι άτυποι σπίλοι πρέπει πάντα να εξετάζονται από ειδικούς γιατρούς και όταν πρέπει, να αφαιρούνται ολόκληροι, χειρουργικά, με υγιή όρια και να αποστέλλονται πάντα για βιοψία. Νέοι άτυποι σπίλοι μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία.

Τι είναι το μελάνωμα

Το μελάνωμα είναι ένας κακοήθης όγκος που εντοπίζεται στο δέρμα και τους βλεννογόνους. Προέρχεται από τα μελανοκύτταρα του δέρματος και γι΄ αυτό τα μελανώματα είναι συνήθως σκουρόχρωμα, αν και υπάρχουν και τα αχρωστικά που έχουν το χρώμα του δέρματος. Συχνά, η πρώτη ένδειξη για το μελάνωμα είναι αλλαγή στο μέγεθος, σχήμα ή χρώμα ενός σπίλου (ελιάς). Δεδομένης της κακοήθειας του, σε προχωρημένο στάδιο μπορεί να δώσει και μεταστάσεις σε άλλα όργανα του σώματος.
Γι’ αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό το μελάνωμα να αναγνωρίζεται και να αφαιρείται σε αρχικά στάδια και σε υγιή χειρουργικά όρια , οπότε έχει 100% ίαση.

Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση μελανώματος

• συχνή εμφάνιση ηλιακών εγκαυμάτων
• η περιοχή που ζείτε να έχει έντονη ηλιοφάνεια
• εφαρμογή αυτόματου μαυρίσματος
• ανοιχτόχρωμο, ευαίσθητο δέρμα
• ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό μελανώματος
• μεγάλος αριθμός σπίλων στο σώμα σας

Πότε ένας σπίλος – ελιά χρειάζεται αφαίρεση

• Αλλάξει χρώμα ή από την αρχή παρουσιάζει πολυχρωμία
• Αλλάξει σε μέγεθος ή πάχος (μεγαλώσει ή μικρύνει, λεπτύνει ή παχύνει)
• Αποκτήσει ανώμαλο περίγραμμα, αν γίνει ασύμμετρη
• Αν κάποια περιοχή μιας επίπεδης ελιάς εξογκωθεί
• Όταν μία ελιά βρίσκεται σε σημεία συνεχούς ερεθισμού (ζώνη στους άνδρες, στηθόδεσμος στις γυναίκες, σημεία που ξυρίζονται άνδρες ή γυναίκες, τριχωτό της κεφαλής) και ματώσει ή μας ξύνει
• Όταν έχει διάμετρο μεγαλύτερη από 6mm
• Αν υπάρξει αλλαγή στο δέρμα γύρω από την ελιά
• Όταν εμφανίζεται ένας νέος σπίλος μετά την ηλικία των 30 ετών
• Μια ύποπτη βλάβη στο δέρμα πρέπει να μας ανησυχεί, έστω και αν δεν προκαλεί πόνο
• Όταν έχουμε μια πληγή που δεν κλείνει, ή που κάνει μια μικρή εφελκίδα και ξανανοίγει

Η αφαίρεση των ελιών, είναι μία μικροεπέμβαση και γίνεται με τοπική αναισθησία ανώδυνα με τη χρήση Xylocaine 2% και ένα τοπικό αναλγητικό. Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό άσηπτες συνθήκες σε ειδικά διαμορφωμένο χειρουργικό χώρο. Οι βλάβες που αφαιρούνται στέλνονται για ιστολογική εξέταση έτσι ώστε να βεβαιωθούμε ότι πρόκειται πράγματι για καλοήθη βλάβη. Όταν βέβαια αποδειχθεί, με την βιοψία ότι πρόκειται για μελάνωμα γίνεται δεύτερη επέμβαση με πολύ πιο εκτεταμένη αφαίρεση των ιστών γύρω από την πρωταρχική βλάβη.

Οταν λοιπόν υπάρχει υποψία ότι μία ελιά εχει περίεργη συμπεριφορά και εικόνα θα πρέπει άμεσα να γίνεται εκτίμηση από χειρουργό για την ανάγκη βιοψίας.