Τι είναι η ομφαλοκήλη;

Η κήλη στην κοιλιά αποτελεί ένα από τα πιο συχνά προβλήματα, που εμφανίζονται στο πρόσθιο κοιλιακό τοίχωμα. Η ομφαλοκήλη είναι ένα άνοιγμα ή αδυναμία στη μυϊκή δομή του τοιχώματος της κοιλίας, από όπου περνάει το περιτόναιο (η επένδυση της κοιλιακής κοιλότητας), προκαλώντας διόγκωση, η οποία είναι πιο αισθητή όταν οι κοιλιακοί μύες σφίγγονται, αυξάνοντας έτσι την πίεση στην κοιλιά.

Διάγνωση της ομφαλοκήλης

Για την διάγνωση της ομφαλοκήλης είναι κατά κύριο λόγο απαραίτητη η κλινική εξέταση, σε συνδυασμό με την αναλυτική καταγραφή των συμπτωμάτων και του ιστορικού του ασθενούς. Η επιβεβαίωση της διάγνωσης πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο χειρουργό, ο οποίος  αξιολογεί το μέγεθος και την ακριβή θέση της κήλης, αλλά και αποκλείει άλλες παθήσεις. Μπορεί επίσης να ζητηθεί υπερηχογράφημα. Άλλες  διαγνωστικές εξετάσεις, είναι σπάνια απαραίτητες.

Δεδομένου ότι μία κήλη, εφόσον δημιουργηθεί, μόνο να μεγαλώσει μπορεί, εφόσον ο ασθενής μπορεί να χειρουργηθεί, δεν υπάρχει κανένας λόγος καθυστέρησης της χειρουργικής αποκατάστασης.

Η ύπαρξη κήλης στο κοιλιακό τοίχωμα, είτε αυτή είναι συγγενής (ομφαλοκήλη, επιγαστρική), είτε αυτή είναι επίκτητη (μετεγχειρητική), αποτελεί μια σοβαρή χειρουργική πάθηση. Η βασική αρχή της αντιμετώπισης όλων αυτών των κηλών, είναι η αποκατάσταση χωρίς τάση με τη χρήση πλέγματος, είτε με την ανοικτή η καλύτερα με την λαπαροσκοπική τεχνική.

Εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε βίντεο της επέμβασης από τον χειρουργό Θεόδωρο Μηλιωρίδη και την χειρουργική του ομάδα.

Δημιουργία και είδη ομφαλοκήλης

Ο ομφαλός είναι ένα εκ γενετής χαλαρό σημείο του κοιλιακού τοιχώματος, όπου και δημιουργούνται οι ομφαλοκήλες. Η ομφαλοκήλη μπορεί να είναι συγγενής, δηλαδή να υπάρχει από τη γέννηση ή επίκτητη, δηλαδή να έχει  δημιουργηθεί στην πορεία του χρόνου. Σε μικρή ομφαλοκήλη, το περιεχόμενο δεν είναι παρά λίπος, που καλύπτει το περιτόναιο. Εάν όμως το στόμιο της κήλης μεγαλώσει αρκετά, μπορεί να περάσει  προς τα έξω το επίπλουν ή και μια έλικα εντέρου.

Συμπτώματα στην ομφαλοκήλη

Τυπικό σύμπτωμα της ομφαλοκήλης είναι η τοπική διόγκωση στον ομφαλό. Η διόγκωση αυτή εμφανίζεται συχνά με ήπιο ή και εντονότερο πόνο, ο οποίος επιδεινώνεται με την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (βήχας, γέλιο, σωματική άσκηση κλπ.) ή και με τις κινήσεις του εντέρου.

Η ομφαλοκήλη μπορεί να είναι ανατάξιμη, δηλαδή να είναι δυνατή η επαναφορά του περιεχομένου της στην κοιλιά, οπότε η διόγκωση μπορεί και να εξαφανίζεται παροδικά. Ο πόνος μπορεί να είναι με διαλείμματα ή σταθερός και η διόγκωση μπορεί να μειωθεί ή να απουσιάζει, ανάλογα με την ποσότητα της πίεσης στην κοιλιακή χώρα και την θέση του σώματος.

Ο συνεχής, έντονος πόνος στην περιοχή της ομφαλοκήλης, μπορεί να είναι μια επείγουσα ιατρική κατάσταση και πρέπει να αντιμετωπίζεται αμέσως από χειρουργό (περίσφιξη). Σε μερικές περιπτώσεις, δεν είναι ορατή καμία διόγκωση και η ομφαλοκήλη γίνεται αισθητή μόνο μέσω του πόνου, ενώ αρκετές φορές δεν παρουσιάζει καθόλου ενοχλήσεις και η διάγνωσή της γίνεται τυχαία, κατά την κλινική εξέταση από τον γιατρό.

Συχνές ερωτήσεις

Οι δραστηριότητες και οι καταστάσεις που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση, μπορεί να επιδεινώσουν την κήλη;

Ναι! Παραδείγματα τέτοιων δραστηριοτήτων και καταστάσεων είναι τα εξής:

• Έντονη άσκηση
• Ανύψωση βάρους
• Βήχας
• Αύξηση του σωματικού βάρους
• Χρόνιος βήχας
• Δυσκοιλιότητα
• Εγκυμοσύνη

Μπορεί να γίνει επικίνδυνο αυτό;

Μπορεί η κήλη να περιέχει έντερο και επίπλουν. Σοβαρές επιπλοκές μπορεί να προκύψουν από την παγίδευση αυτών των ιστών στην κήλη, σε μια διαδικασία που ονομάζεται περίσφιξη, η οποία μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε νέκρωση του εντέρου και περιτονίτιδα.

Μπορεί η ενίσχυση των κοιλιακών μυών να βελτιώσει την κατάσταση της κήλης;

Η άσκηση των κοιλιακών είναι πιθανότερο να επιδεινώσει την κατάσταση, επειδή κατά την άσκηση, αυξάνεται η ενδοκοιλιακή πίεση, που είναι παράγοντας εμφάνισης των κηλών.

Θεραπεία στην ομφαλοκήλη

Η αποκατάσταση της ομφαλοκήλης μπορεί να γίνει με 2 τεχνικές:

• Tην κλασσική της ανοικτής χειρουργικής
• Tην ελάχιστα επεμβατική τεχνική (λαπαροσκοπική)

Η βασική διαφορά είναι πως στην πρώτη περίπτωση η αποκατάσταση γίνεται από έξω, δια μέσου μίας μεγάλης δερματικής τομής (μήκους τουλάχιστον ίσου με αυτό της κήλης) με ότι αυτό συνεπάγεται, ενώ στη δεύτερη, ανεξαρτήτως μεγέθους της κήλης, πραγματοποιούνται μόνο 3 – 4 μικρές τομές.

Ανοικτή ομφαλοκήλη

Πλεονεκτήματα

Η μέθοδος πλεονεκτεί ως προς το κόστος, δεν προτιμάται όμως όταν το αισθητικό αποτέλεσμα και η ταχεία αποκατάσταση, αποτελούν προτεραιότητα.

Πως πραγματοποιείται η επέμβαση;

Η ανοικτή αποκατάσταση των κηλών, γίνεται με την κάλυψη του ελλείμματος του τοιχώματος της κοιλιάς με ένα πλέγμα, αφού προηγουμένως το περιεχόμενο της κήλης (επίπλουν, λεπτό έντερο ή οποιοδήποτε άλλο ενδοκοιλιακό σπλάγχνο) επανατοποθετηθεί εντός της κοιλιάς.

Εφόσον τοποθετηθεί και καθηλωθεί σωστά το πλέγμα, ο οργανισμός αρχίζει να δημιουργεί ινώδη ιστό και να καλύπτει οριστικά το χάσμα, θεραπεύοντας έτσι την κήλη.

Λαπαροσκοπική αποκατάσταση στην ομφαλοκήλη

Πλεονεκτήματα

Τα βασικά πλεονεκτήματα που έχει η επέμβαση λαπαροσκοπικά, είναι:

• Η αποφυγή της μεγάλης τομής στην περιοχή της κήλης
• Η αποφυγή των επιπλοκών που αυτή μπορεί να εμφανίσει (λοίμωξη τραύματος, διαπύηση, έως και απόστημα)
• Η δραματική μείωση του πόνου μετεγχειρητικά
• Το άριστο αισθητικό αποτέλεσμα

Πως γίνεται  η επέμβαση;

Η λαπαροσκοπική αποκατάσταση στην ομφαλοκήλη, γίνεται πάλι με την κάλυψη του ελλείμματος του τοιχώματος της κοιλιάς με ένα πλέγμα, αλλά εκ των έσω, αφού προηγουμένως το περιεχόμενο της κήλης (επίπλουν, λεπτό έντερο ή οποιοδήποτε άλλο ενδοκοιλιακό σπλάγχνο), επανατοποθετηθεί εντός της κοιλιάς.

Η επέμβαση γίνεται δια μέσου 3 μικρών τομών, η μεγαλύτερη των οποίων έχει μήκος 10 χιλιοστά και η μικρότερη 5 χιλιοστά. Αφού αναταχθεί η κήλη, τοποθετείται ειδικό ενδοκοιλακό  πλέγμα με βιολογική επικάλυψη, το οποίο και καθηλώνεται στερεά με απορροφούμενα clips, στο κοιλιακό τοίχωμα, ή με τα νεότερα πλέγματα autogrip (που δεν χρειάζονται καθήλωση), σε αντιστοιχία με το έλλειμμα του τοιχώματος της κοιλιάς.

Εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε βίντεο της επέμβασης από τον χειρουργό Θεόδωρο Μηλιωρίδη και την χειρουργική του ομάδα.

 

Ποια είναι η διάρκεια της επέμβασης;

Ο βαθμός δυσκολίας και η διάρκεια της επέμβασης είναι σε άμεση συνάρτηση με το μέγεθος της κήλης, το περιεχόμενό της και την ύπαρξη συμφύσεων στην κοιλιά. Έτσι μία μικρή κήλη, με ελάχιστο περιεχόμενο, σε κοιλιά χωρίς συμφύσεις αποκαθίσταται με εγχείρηση σε περίπου 30 λεπτά, ενώ η αποκατάσταση μίας μεγάλης κήλης, με περιεχόμενο έντερο, σε κοιλιά με πολλαπλές συμφύσεις, μπορεί να διαρκέσει 1 – 2 ώρες, καθώς έχει υψηλότερο βαθμό τεχνικής δυσκολίας.

Τι συμβαίνει μετά το χειρουργείο για την ομφαλοκήλη

Οι ασθενείς κινητοποιούνται και σιτίζονται την ημέρα της επέμβασης, ενώ παίρνουν εξιτήριο την επομένη. Ο μικρός μετεγχειρητικός πόνος αντιμετωπίζεται με αναλγητικά και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στις προ της επέμβασης δραστηριότητές του, 3 ημέρες αργότερα.

Όπως και με κάθε άλλη μέθοδο αποκατάστασης κήλης και εδώ υπάρχει πιθανότητα υποτροπής. Λόγω του τρόπου όμως με τον οποίον γίνεται η λαπαροσκοπική αποκατάσταση, αυτό το ποσοστό είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με τις υπόλοιπες ανοικτές τεχνικές.

Πρόληψη στην ομφαλοκήλη

Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση της ομφαλοκήλης, όπως άλλωστε και κάθε κήλης του κοιλιακού τοιχώματος, είναι ιδιαίτερα σημαντική. Η αναμονή μπορεί να οδηγήσει μόνο σε διόγκωση της κήλης, επιπλοκές και αύξηση του βαθμού δυσκολίας της χειρουργικής πράξης, όταν τελικώς ο ασθενής οδηγηθεί στο χειρουργείο, προγραμματισμένα ή, ακόμα χειρότερα, εσπευσμένα λόγω περιτονίτιδας ή ειλεού.

Η λαπαροσκοπική αποκατάσταση πρέπει να θεωρείται μέθοδος εκλογής πλέον, λόγω των σαφών πλεονεκτημάτων της, σε σχέση με την ανοικτή τεχνική.