Τι είναι η αχαλασία οισοφάγου

Η αχαλασία του οισοφάγου είναι μια ιατρική κατάσταση που επηρεάζει τον οισοφάγο, ο οποίος είναι ο σωλήνας που μεταφέρει τροφή και υγρά από το στόμα στο στομάχι. Χαρακτηρίζεται από την εξασθένηση ή απώλεια της φυσιολογικής μυϊκής κίνησης (περισταλτισμός) στον οισοφάγο και την αδυναμία του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (LES) να χαλαρώσει και να αφήσει την τροφή να περάσει στο στομάχι.

Σε έναν υγιή οισοφάγο, οι μύες συστέλλονται και χαλαρώνουν με συντονισμένο τρόπο, ωθώντας την τροφή προς τα κάτω και επιτρέποντάς της να εισέλθει στο στομάχι. Ωστόσο, στην αχαλασία του οισοφάγου, οι μύες στο κάτω μέρος του οισοφάγου εξασθενούν ή αποτυγχάνουν να λειτουργήσουν σωστά. Ως αποτέλεσμα, ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας παραμένει ερμητικά κλειστός, εμποδίζοντας την είσοδο τροφής στο στομάχι.

Αίτια στην αχαλασία οισοφάγου

• Γενετική: Μπορεί να υπάρχει ένα γενετικό συστατικό στην αχαλασία του οισοφάγου, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι εμφανίζεται σε οικογένειες.
• Αυτοάνοσες διαταραχές: Η αχαλασία του οισοφάγου μπορεί να σχετίζεται με αυτοάνοσες διαταραχές όπως το σκληρόδερμα ή ο λύκος, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται κατά λάθος στα νεύρα του οισοφάγου.
• Λοίμωξη: Ορισμένες μελέτες έχουν προτείνει ότι οι ιογενείς λοιμώξεις, ιδιαίτερα ο ιός του απλού έρπητα, μπορεί να συνδέονται με την ανάπτυξη αχαλασίας του οισοφάγου.
• Τραύμα: Σε σπάνιες περιπτώσεις, τραύμα στον οισοφάγο ή χειρουργική επέμβαση που περιλαμβάνει τον οισοφάγο μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη στα νεύρα που ελέγχουν την κίνησή του.
• Άγνωστες αιτίες: Σε πολλές περιπτώσεις, η αιτία της αχαλασίας του οισοφάγου είναι άγνωστη.

Συπτωματα της αχαλασίας οισοφάγου

Το πιο κοινό σύμπτωμα της αχαλασίας του οισοφάγου είναι η δυσκολία στην κατάποση, γνωστή και ως δυσφαγία.Η δυσφαγία μπορεί να αφορά  τόσο τα στερεά όσο και τα υγρά και μπορεί να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου.

 Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι 

• Αναγωγή τροφής ή υγρών
• Πόνος ή δυσφορία στο στήθος
• Καούρα
• Ακούσια απώλεια βάρους
• Βήχας ή πνιγμός όταν τρώτε ή πίνετε
• Βραχνάδα ή πονόλαιμος

Διάγνωση Αχαλασίας Οισοφάγου

Εάν υπαρχουν συμπτώματα αχαλασίας οισοφάγου, θα πρέπει να γίνουν  διάφορες εξετάσεις για τη διάγνωση της πάθησης.   

• Διαβαση οισοφάγου  Γίνεται με ακτινοσκόπηση κατα την διάρκεια της κατάποσης βαρίου ή συνηθέστερα πλέον γαστρογραφίνης
• Ενδοσκόπηση           Για την εξέταση του οισοφάγου και του LES αλλα και του στομαχου χρησιμοποιώντας ένα  γαστροσκόπιο 
• Μανομετρία             Για τη μέτρηση της πίεσης στο εσωτερικό του οισοφάγου αλλά και του LES

Θεραπεία Αχαλασίας Οισοφάγου

Υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες επιλογές στην θεραπεία για την αχαλασία του οισοφάγου, οι οποίες στοχεύουν στη βελτίωση της ικανότητας του οισοφάγου να μετακινεί την τροφή προς τα κάτω στο στομάχι και να ανακουφίζει τα συμπτώματα. Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης, την ηλικία και την υγεία του ασθενούς και τις προτιμήσεις του ασθενούς και του γιατρού.

• Φάρμακα: Τα φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη χαλάρωση των μυών του οισοφάγου και του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (LES), τα οποία μπορούν να βελτιώσουν την κίνηση της τροφής προς τα κάτω στο στομάχι. Τα κοινά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αχαλασία του οισοφάγου περιλαμβάνουν νιτρικά άλατα, αναστολείς διαύλων ασβεστίου και ενέσεις τοξίνης αλλαντίασης. Ωστόσο, τα φάρμακα δεν είναι πάντα αποτελεσματικά σε όλους τους ασθενείς και τα αποτελέσματά τους είναι συνήθως προσωρινά.
• Διαστολή με μπαλόνι: Η διαστολή με μπαλόνι είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει το φούσκωμα ενός μπαλονιού μέσα στο LES για να το διευρύνει, κάτι που μπορεί να βελτιώσει την κίνηση της τροφής προς τα κάτω στο στομάχι. Η επέμβαση γίνεται με καταστολή ή γενική αναισθησία και συνήθως γίνεται από γαστρεντερολόγο ή χειρουργό. Η διαστολή με μπαλόνι είναι αποτελεσματική στους περισσότερους ασθενείς, αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι μόνιμα και η διαδικασία μπορεί να χρειαστεί να επαναληφθεί με την πάροδο του χρόνου.
• Διαστοματική ενδοσκοπική μυοτομή (POEM): Το POEM είναι μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία που περιλαμβάνει την κοπή των μυών του οισοφάγου για τη βελτίωση της κίνησής του. Η διαδικασία γίνεται μέσω ενδοσκοπίου, το οποίο είναι ένας εύκαμπτος σωλήνας με συνδεδεμένη κάμερα και όργανα και δεν απαιτεί τομές. Το POEM είναι μια σχετικά νέα διαδικασία και τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματά της ακόμη μελετώνται, αλλά δεν φαίνεται να είναι εξίσου αποτελεσματική με τη χειρουργική επέμβαση .
• Χειρουργική επέμβαση: Η χειρουργική επέμβαση είναι μια επιλογή για ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται σε άλλες θεραπείες ή έχουν σοβαρά συμπτώματα. Η πιο κοινή χειρουργική επέμβαση για την αχαλασία του οισοφάγου ονομάζεται μυοτομή Heller, η οποία περιλαμβάνει την κοπή του LES για να επιτραπεί στην τροφή να περάσει πιο εύκολα. Η χειρουργική επέμβαση γίνεται από Γενικό χειρουργό με την λαπαροσακοπική μέθοδο και χρειαζεται στο νοσοκομείο για δυο ημέρες και περίοδο ειδικής διατροφής μερικών εβδομάδων.

Λαπαροσκοπική θεραπεία

Η λαπαροσκοπική αντιμετώπιση είναι μια ελάχιστα επεμβατική χειρουργική επέμβαση που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της αχαλασίας του οισοφάγου. Η διαδικασία περιλαμβάνει την πραγματοποίηση μικρών τομών στην κοιλιά, μέσω των οποίων εισάγεται ένα λαπαροσκόπιο και άλλα εξειδικευμένα χειρουργικά εργαλεία. Στη συνέχεια, ο χειρουργός θα διαχωρίσει προσεκτικά τον οισοφάγο από τον περιβάλλοντα ιστό και θα δημιουργήσει μια μικρή τομή στο μυϊκό στρώμα του οισοφάγου. Αυτή η τομή ονομάζεται μυοτομή κατά Heller και έχει σχεδιαστεί για να απελευθερώνει την πίεση στον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα, ο οποίος είναι ο μυς που ελέγχει τη ροή της τροφής στο στομάχι.

Μετά την ολοκλήρωση της μυοτομής, η επέμβαση συμπληρώνεται με ένα είδος θολοπλαστικής για την αποφυγή της παλινδρόμησης που πολλες φορές εμφανίζεται μετά την μυοτομή. Αυτό περιλαμβάνει το τύλιγμα του άνω μέρους του στομάχου γύρω από το κάτω μέρος του οισοφάγου για τη δημιουργία μιας νέας βαλβίδας που μπορεί να ελέγξει τη ροή της τροφής στο στομάχι.

Η λαπαροσκοπική χειρουργική για την αχαλασία του οισοφάγου είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική επέμβαση, με ποσοστό επιτυχίας έως και 98%. Οι περισσότεροι ασθενείς βιώνουν σημαντική ανακούφιση από τα συμπτώματά τους μετά την επέμβαση, συμπεριλαμβανομένης της δυσκολίας στην κατάποση, του πόνου στο στήθος και της παλινδρόμησης της τροφής. Ο χρόνος ανάρρωσης είναι μικρότερος από την παραδοσιακή ανοιχτή χειρουργική επέμβαση και οι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στις κανονικές τους δραστηριότητες μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά τη διαδικασία.

Εκτός από την ιατρική θεραπεία, υπάρχουν αρκετά βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας και να βελτιώσετε την ποιότητα ζωής σας με την αχαλασία του οισοφάγου. 

• Τρώγοντας μικρότερα, πιο συχνά γεύματα
• Μασήστε καλά την τροφή πριν την κατάποση
• Πίνοντας άφθονο νερό με τα γεύματα
• Αποφυγή τροφών που είναι δύσκολο να καταποθούν, όπως ξηρά ή σκληρά κρέατα
• Κοιμηθείτε με το κεφάλι του κρεβατιού ανυψωμένο για να μειώσετε τη συχνά συνυπάρχουσα νυχτερινή παλινδρόμηση

Συμπερασματικά, η αχαλασία του οισοφάγου είναι μια σπάνια διαταραχή που επηρεάζει την ικανότητα του οισοφάγου να μετακινεί την τροφή προς τα κάτω στο στομάχι. Αν και δεν υπάρχει θεραπεία για την πάθηση, υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές για τη διαχείριση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής σας. Εάν αντιμετωπίζετε δυσκολία στην κατάποση ή άλλα συμπτώματα αχαλασίας του οισοφάγου, φροντίστε να μιλήσετε με το γιατρό σας σχετικά με τις επιλογές σας για διάγνωση και θεραπεία.