Κολεκτομή
Η λαπαροσκοπική κολεκτομή είναι πλέον η πρώτη αλλά και η καλύτερη επιλογή για την αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου, αλλά και καλοηθών παθήσεων του οργάνου οπως η εκκολπωμάτωση, που προτιμούν οι χειρουργοί, με εμπειρία στη χειρουργική του παχέος εντέρου.
Τι είναι το παχύ έντερο;
Το παχύ έντερο είναι το τελικό κομμάτι του γαστρεντερικού σωλήνα και η βασική λειτουργία του είναι να απορροφά νερό και ηλεκτρολύτες από το περιεχόμενό του, ώστε το τελευταίο να λαμβάνει μία παχύρρευστη μορφή, με την οποία παραμένει αποθηκευμένο στο ορθό, πριν αποβληθεί με την κένωση.
Έχει περίπου ένα μέτρο μήκος ξεκινά από χαμηλά δεξιά κάθετα προς τα πάνω (τυφλό – ανιόν) και τις δεξιές πλευρές, κατόπιν οριζόντια (εγκάρσιο) προς τις αντίστοιχες αριστερές μετά προς τα κάτω (κατιόν) και τελικά διαγράφοντας ένα S τελικό (σιγμοειδές) προς τα αριστερά χαμηλά μέσα στην πύελο (ορθό), για να καταλήξει στον πρωκτό.
Τι είναι η κολεκτομή;
Η χειρουργική αφαίρεση τμήματος παχέος εντέρου, είναι γνωστή ως κολεκτομή. Δύο βασικές παθολογικές οντότητες, που σχετίζονται με το παχύ έντερο, αποτελούν αντικείμενο εφαρμογής της: ο καρκίνος του παχέος εντέρου και η εκκολπωματική νόσος.
Και οι δύο διαγιγνώσκονται με την κολονοσκόπηση, η οποία συνήθως πραγματοποιείται στα πλαίσια διερεύνησης ακαθόριστου κοιλιακού άλγους, αλλαγών των εντερικών συνηθειών ή και παρουσίας αίματος στα κόπρανα.
Άλλοτε διενεργείται για την στενή παρακολούθηση ατόμων με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου ή που φέρουν πολύποδες στο έντερο τους. Οι περισσότεροι άλλωστε καρκίνοι του παχέος εντέρου, αναπτύσσονται σε έδαφος προϋπαρχόντων πολυπόδων, οι οποίοι και συνήθως αφαιρούνται ενδοσκοπικά. Όταν αυτό δεν είναι εφικτό, συνιστάται η αφαίρεσή τους μαζί με τμήμα από το έντερο.
Τα εκκολπώματα του παχέος εντέρου απαντώνται συχνότερα σε γηραιότερα άτομα και συνήθως δε δημιουργούν σημαντικά προβλήματα. Χειρουργική παρέμβαση συνήθως απαιτούν δευτεροπαθείς επιπλοκές, που μπορεί να εμφανίσουν, όπως στενώσεις ή σοβαρή φλεγμονή.
Τις περισσότερες φορές, στη διάρκεια της κολεκτομής, τα εναπομείναντα άκρα του εντέρου, αφού αφαιρεθεί το πάσχον τμήμα, συνενώνονται και συρράπτονται μεταξύ τους, ώστε να διατηρηθεί απρόσκοπτη η μεταφορά των κοπράνων.
Ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις, είτε επειδή κρίνεται επιβεβλημένη η αφαίρεση του πρωκτού, είτε επειδή κρίνεται επισφαλής η πρωτογενής συρραφή των κολοβωμάτων, το στόμιο του κεντρικού τμήματος του εντέρου εκστομώνεται και καθηλώνεται στο πρόσθιο τοίχωμα της κοιλιάς δημιουργώντας αυτό που ονομάζεται κολοστομία ή ”παρά φύση έδρα”. Υπάρχουν διαφορετικά είδη κολεκτομών, ανάλογα με την θέση του προβλήματος στο παχύ έντερο.
Σχετικά με την κλασική επέμβαση κολεκτομής
Ασθενείς, οι οποίοι υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση του παχέος εντέρου με την κλασσική μέθοδο, συχνά αντιμετωπίζουν μια μεγάλη και δύσκολη περίοδο ανάρρωσης, γιατί οι κλασικές ‘ανοικτές’ επεμβάσεις είναι πολύ διεισδυτικές, με μεγάλες καταστροφές των ιστών και ενέχουν κίνδυνο για υποτροπή.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο χειρουργός αναγκάζεται να κάνει μεγάλη τομή και αντίστοιχους χειρισμούς, με ότι αυτό συνεπάγεται. Η μετεγχειρητική παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο είναι 9 ημέρες κατά μέσον όρο και συνήθως απαιτείται μία περίοδος ανάρρωσης 6 εβδομάδων.
Λαπαροσκοπική κολεκτομή
Η λαπαροσκοπική κολεκτομή προσφέρει στον ασθενή καλύτερα άμεσα μετεγχειρητικά αποτελέσματα, σε σχέση με την κλασική «ανοικτή» κολεκτομή, χωρίς να υστερεί της «ανοικτής», στο ογκολογικό αποτέλεσμα και την επιβίωση (στις περιπτώσεις καρκίνου εντέρου).
Για τους ασθενείς με καλοήθεις παθήσεις (εκκολπωμάτωση, μεγάλοι πολύποδες), θεωρείται η πλέον ενδεδειγμένη χειρουργική μέθοδος. Η λαπαροσκοπική κολεκτομή μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ένα μεγάλο εύρος παθήσεων του παχέος εντέρου, σε οποιοδήποτε στάδιο, όπως:
- Εκκολπωμάτωση – εκκολπωματίτιδα
- Ελκώδης κολίτιδα
- Κακοήθεις όγκοι (καρκίνος του παχέος εντέρου , λεμφώματα, καρκινοειδείς όγκοι)
- Καλοήθεις όγκοι (πολύποδες, λιπώματα, λειομυώματα)
- Νόσος του Crohn
Μέσω 4-5 μικρών οπών, γίνεται η εκτομή του πάσχοντος τμήματος του εντέρου, ακριβώς όπως στην «ανοικτή» κολεκτομή, το έντερο επανενώνεται (αναστόμωση) με την χρήση ειδικού εργαλείου του κυκλικού αναστομωτήρα (για την αριστερή, σιγμοειδεκτομή και χαμηλή πρόσθια εκτομή) ή με ραφές. Η ίδια τεχνική χρησιμοποιείται και για την δημιουργία κολοστομίας. Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία.
Ο ασθενής αφού ξυπνήσει, μένει για λίγη ώρα στην ανάνηψη του χειρουργείου και ακολούθως στο δωμάτιο του. Η ανάρρωση διαρκεί συνολικά περίπου 10 ημέρες, μετά την πάροδο των οποίων, ο ασθενής είναι πλέον έτοιμος να επιστρέψει στις καθημερινές του δραστηριότητες και να συνεχίσει φυσιολογικά τη ζωή του.
Ο ασθενής κινητοποιείται την ίδια ημέρα ( 3 – 5 ώρες μετά την επέμβαση), σιτίζεται συνήθως την 2η – 3η ημέρα και την 4η – 5η ημέρα παίρνει εξιτήριο.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής κολεκτομής;
- Το μικρότερο χειρουργικό τραύμα
- Ο γιατρός χειρουργεί με «ακρίβεια μικροσκοπίου» καθώς γίνεται μεγέθυνση του χειρουργικού πεδίου και προβολή αυτού σε υψηλής ευκρίνειας οθόνη
- Μικρότερο ποσοστό ενδοκοιλιακών συμφύσεων
- Έλλειψη μετεγχειρητικών επιπλοκών όπως κήλες, διαπύηση ή διάσπαση του χειρουργικού τραύματος
- Λιγότερες καρδιοαναπνευστικές επιπλοκές, έτσι ώστε να χειρουργούνται ασθενείς με επιβαρυμένη κατάσταση υγείας
- Η μικρότερη απώλεια αίματος
- Η γρηγορότερη λειτουργία του εντέρου
- Ο μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος
- Το αισθητικά καλύτερο αποτέλεσμα
- Ο μικρότερος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο
- Η συντομότερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες
- Γρηγορότερη επιστροφή σε μία δίαιτα στερεής τροφής
- Εάν είναι απαραίτητο οι ασθενείς μπορούν να αρχίσουν χημειοθεραπεία νωρίτερα σε σχέση με την κλασσική χειρουργική
Ποιοι ασθενείς είναι κατάλληλοι για λαπαροσκοπική επέμβαση;
Φυσικά δεν είναι όλοι οι ασθενείς υποψήφιοι για λαπαροσκοπική αποκατάσταση. Παράγοντες, όπως μετεγχειρητικές συμφύσεις, σημαντικά διατεταμένο ή αποφραγμένο έντερο, καθώς και η παρουσία γιγαντιαίων όγκων, συχνά καθιστούν ακατάλληλη τη λαπαροσκοπική προσπέλαση.
Τις περισσότερες φορές τέτοιες συνθήκες καθίστανται εύκολα αντιληπτές πριν το χειρουργείο, οπότε η επέμβαση εκτελείται εξαρχής με την κλασική μέθοδο. Άλλοτε πάλι δεν είναι δυνατόν να αναγνωριστούν, παρά μόνο διεγχειρητικά, οπότε η εγχείρηση μετατρέπεται από λαπαροσκοπική, σε ανοικτή.
Δεν είναι επίσης σπάνιες οι περιπτώσεις συνδυασμού των δύο τεχνικών στην λεγόμενη “υποβοηθούμενη λαπαροσκοπική κολεκτομή”.
Οι αρχικές εικασίες, ότι η λαπαροσκοπική προσπέλαση δεν έχει θέση στον καρκίνο, γιατί προάγει τη διασπορά και γιατί δε βοηθά τη ριζική – ογκολογική εκρίζωση του όγκου, έχουν σήμερα αποδειχθεί ανούσιες.
Η λαπαροσκοπική κολεκτομή αποτελεί μέθοδο εκλογής για καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις του παχέος εντέρου. Η επάρκεια της μεθόδου για την αντιμετώπιση κακοήθων παθήσεων του παχέος εντέρου κατοχυρώθηκε μετά τη δημοσίευση της μελέτης COST, η οποία απέδειξε ότι η ογκολογική έκβαση των ασθενών με καρκίνο του παχέος εντέρου που αντιμετωπίστηκε με λαπαροσκοπική κολεκτομή, ήταν αντίστοιχη με την έκβαση των ασθενών που αντιμετωπίστηκαν με ανοικτή κολεκτομή.
Διάγνωση και προετοιμασία για το χειρουργείο
Η διάγνωση πολλών ασθενειών του παχέος εντέρου γίνεται με κάποια από τις 2 ακόλουθες εξετάσεις ή και τις δύο συνδυαστικά: κολονοσκόπηση και αξονική τομογραφία κοιλίας. Αυτές οι δύο εξετάσεις επιτρέπουν στον χειρουργό να δει το εσωτερικό του εντέρου, αλλά και την υπόλοιπη κοιλιακή χώρα, για να εντοπισθούν τυχόν άλλα συνυπάρχοντα προβλήματα.
Πριν την επέμβαση, θα χρειαστούν και κάποιες αιματολογικές εξετάσεις, ηλεκτροκαρδιογράφημα και ακτινογραφία θώρακος. Τέλος, την προηγούμενη μέρα από το χειρουργείο, γίνεται προετοιμασία του εντέρου, με υποκλισμούς και ήπια καθαρτικά.
Tι πρέπει να περιμένετε μετά την επέμβαση;
Μετά την επέμβαση είναι σημαντικό να ακολουθήσετε τις οδηγίες που θα σας δώσει ο χειρουργός σας. Παρ’ όλο που κάποιοι ασθενείς αισθάνονται πολύ καλά σε λίγες μόνο ημέρες, μην ξεχνάτε ότι το σώμα σας χρειάζεται κάποιο χρόνο για να αναρρώσει.
Συνιστάται να σηκωθείτε και να περπατήσετε την επομένη κιόλας ημέρα της επέμβασης. Αυτό θα σας βοηθήσει να μειώσετε τους πόνους στους μυς. Πιθανόν, θα είστε έτοιμοι να επιστρέψετε στις περισσότερες καθημερινές σας δραστηριότητες (μπάνιο, οδήγηση, ανάβαση σκάλας, εργασία, σεξουαλικές δραστηριότητες) σε 1 ή 2 εβδομάδες.
Αν αισθάνεστε επίμονο πόνο, ο οποίος δεν ανακουφίζεται με τα παυσίπονα που σας έχουν συστήσει ή παρατηρήσετε εκροή υγρού από τις τομές, θα πρέπει να ενημερώσετε αμέσως τον χειρουργό σας.
Θα πρέπει να κανονίσετε ένα μετεγχειρητικό επανέλεγχο από τον χειρουργό σας, αλλά και για τον σχεδιασμό περαιτέρω θεραπείας, σε περίπτωση κακοήθειας, μέσα στις επόμενες 2 εβδομάδες από την επέμβαση.
Η λαπαροσκοπική κολεκτομή έχει αναδειχτεί σε επέμβαση πρώτης επιλογής από τούς περισσότερους χειρουργούς, τόσο στο εξωτερικό όσο και στη χώρα μας, αλλά θα πρέπει να πραγματοποιείται από χειρουργούς εξειδικευμένους και με εμπειρία στη χειρουργική του παχέος εντέρου, προκειμένου να διασφαλίζονται τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας και ο χαμηλότερος κίνδυνος επιπλοκών για τον ασθενή.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με λαπαροσκοπική κολεκτομή και το κόστος της επέμβασης, επικοινωνήστε σήμερα με τον Γενικό Χειρουργό, Θεόδωρο Μηλιωρίδη.
Η λαπαροσκοπική κολεκτομή έχει αναδειχτεί σε επέμβαση πρώτης επιλογής από τούς περισσότερους χειρουργούς, τόσο στο εξωτερικό όσο και στη χώρα μας αλλά θα πρέπει να πραγματοποιείται από χειρουργούς εξειδικευμένους και με εμπειρία στη χειρουργική του παχέος εντέρου, προκειμένου να διασφαλίζονται τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας και ο χαμηλότερος κίνδυνος επιπλοκών για τον ασθενή.