Τι είναι οι παραθυρεοειδείς αδένες;

Οι παραθυρεοειδείς, είναι μικροί αδένες που βρίσκονται στον τράχηλο και συγκεκριμένα στο πίσω μέρος του θυρεοειδούς αδένα. Το συνολικό τους βάρος κυμαίνεται μεταξύ των 100 – 140 mg. Στο 90% των ασθενών είναι συνολικά 4, αλλά σε μικρότερο ποσοστό μπορεί να εντοπίζονται λιγότεροι ή περισσότεροι.

Ποια είναι η λειτουργία τους;

Οι παραθυρεοειδείς αδένες παράγουν και εκκρίνουν την παραθορμόνη, η οποία αποτελεί μια ορμόνη που συμμετάσχει στον μεταβολισμό του ασβεστίου στο σώμα, μαζί με την καλσιτονίνη και την βιταμίνη D.

Το ασβέστιο, εκτός από τον κρίσιμο ρόλο του στα οστά, διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο και σε πολλές άλλες φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού. Αυτό που κάνει λοιπόν η παραθορμόνη, είναι να ρυθμίζει τη συγκέντρωση του ασβεστίου στο αίμα, δρώντας στα οστά και στα νεφρά.

Παθήσεις παραθυρεοειδών 

Η υπερβολική έκκριση παραθορμόνης έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία της πάθησης που ονομάζεται υπερπαραθυρεοειδισμός. Ο υπερπαραθυρεοειδισμός οφείλεται στην υπερβολική δραστηριότητα των παραθυρεοειδών αδένων, με αποτέλεσμα να παράγεται και να εκκρίνεται υπερβολική ποσότητα παραθορμόνης. αυτό εχει ως αποτέλεσμα την αυξηση των επιπέδων στο αίμα και στα ούρα του ασβεστίου ,που μπορεί να οδηγησει σε σοβαρή βλαβη των νεφρών αλλα και στην απώλεια μεγάλων ποσοτήτων ασβεστίου απο τα οστά και τελικά σοβαρή οστεοπορωση ακομη και με αυτόματα κατάγματα.

Ο υπερπαραθυρεοειδισμός χωρίζεται σε 3 κατηγορίες:

Πρωτοπαθής

Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός αποτελεί μια σχετικά σπάνια νόσο, η οποία εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες και προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες απ’ ότι τους άνδρες.

Τα αίτια εμφάνισής του είναι τα εξής:

• Αδένωμα που αναπτύσσεται σε έναν από τους αδένες
• Αδένωμα σε 2 αδένες
• Διάχυτη υπερπλασία όλων των παραθυρεοειδών αδένων
• Πρωτοπαθής παραθυρεοειδική κακοήθεια

 

Δευτεροπαθής

Ο δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός αποτελεί πιο σπάνια πάθηση και οφείλεται σε:

• Υπερπλασία όλων των αδένων, μετά από τη συνεχή διέγερσή τους, εξαιτίας των χαμηλών επιπέδων του ασβεστίου στο αίμα
• Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
• Προβλήματα δυσαπορρόφησης που ενδέχεται να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια της βιταμίνης D

 

Τριτοπαθής

Ο τριτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός είναι εξαιρετικά σπάνιος. Εμφανίζεται σε ορισμένους ασθενείς με δευτεροπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό, οι οποίοι μετά από χρόνια μπορεί να αναπτύξουν αδένες που υπερλειτουργούν και ονομάζονται αυτόνομα λειτουργικοί υπερπλαστικοί αδένες.

Διάγνωση 

Η διάγνωση στην περίπτωση των παθήσεων των παραθυρεοειδών αδένων πραγματοποιείται με:

• Αιματολογικές εξετάσεις
• Έλεγχο των επιπέδων του ασβεστίου στο αίμα και στα ούρα
• Υπέρηχο και αξονική τραχήλου
• Σπινθηρογράφημα

Η θεραπεία

Η θεραπευτική μέθοδος που θα εφαρμοστεί, εξαρτάται από τον τύπο υπερπαραθυρεοειδισμού του ασθενή και μπορεί να περιλαμβάνει από απλή παρακολούθηση, μέχρι χειρουργική επέμβαση.

Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός

Η μόνη αποτελεσματική αντιμετώπιση σε αυτή την περίπτωση, είναι η χειρουργική επέμβαση. Στις περιπτώσεις που πρόκειται για ένα αδένωμα, ο ιατρός προχωρά στην αφαίρεση του συγκεκριμένου παραθυρεοειδή αδένα. Εάν πρόκειται για υπερπλασία όλων των παραθυρεοειδών αδένων, αφαιρούνται οι 3 αδένες και μέρους του τέταρτου.

Η επέμβαση εκλογής είναι η παραθυρεοειδεκτομή, η οποία πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία, μέσω μια μικρής τομής στο κατώτερο τμήμα του τραχήλου, ακριβώς όπως συμβαίνει και στη θυρεοειδεκτομή.

Δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός

Σε αυτή την περίπτωση, η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική, με χορήγηση βιταμίνης D και ασβεστίου, αποφυγή του φωσφόρου, αιμοκάθαρση και σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να επιλεχθεί η χειρουργική αφαίρεση των τρεισήμισι αδένων.

Τριτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός

Στην τελευταία αυτή περίπτωση, αρχικά ακολουθείται συντηρητική αγωγή με σκευάσματα ασβεστίου και βιταμίνης D. Σε ορισμένες περιπτώσεις και υπό συγκεκριμένες ενδείξεις, μπορεί να ακολουθηθεί χειρουργική αντιμετώπιση.