Τι είναι ο θυρεοειδής αδένας;

Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένα όργανο του ανθρώπινου σώματος, το οποίο απελευθερώνει συγκεκριμένες χημικές ουσίες, τις οποίες στη συνέχεια χρησιμοποιεί ο οργανισμός. Πρόκειται για έναν μικρό σε μέγεθος αδένα, ο οποίος βρίσκεται στη βάση του τραχήλου, ακριβώς κάτω από τον λάρυγγα.

Τι είναι ο καρκίνος θυρεοειδούς;

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς εμφανίζεται συνήθως ως μονήρης όζος στο υπερηχογράφημα και είναι ο πιο συχνός καρκίνος των ενδοκρινών αδένων. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, παρατηρείται μεγάλη αύξηση της συχνότητάς του, με αποτέλεσμα να εντοπίζεται πλέον ακόμα και στα παιδιά.

Τύποι καρκίνου θυρεοειδούς

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι σπάνιος και είναι 2 – 3 φορές πιο συχνός στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες. Ευτυχώς όμως στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι ιάσιμος. Αυτό βέβαια εξαρτάται από το είδος του καρκίνου αλλά και από το στάδιο. Υπάρχουν 4 τύποι στον καρκίνο θυρεοειδούς:

Θηλώδης

Αποτελεί τον πιο κοινό τύπο, αποτελώντας περίπου το 80% όλων των θυροειδικών καρκίνων. Εμφανίζεται σε κάθε ηλικία, με συχνότερη εμφάνιση στις ηλικίες πριν τα 40 έτη. Το 20% των ασθενών θα έχουν και ψηλαφητούς λεμφαδένες στον τράχηλο, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα τοπικής υποτροπής.

Αξίζει να αναφερθεί πως ο συγκεκριμένος τύπος έχει την καλύτερη πρόγνωση και οι περισσότεροι ασθενείς γιατρεύονται πλήρως με την κατάλληλη θεραπεία.

Θυλακιώδης

Ο θηλακιώδης τύπος αποτελεί στην πραγματικότητα 2 διαφορετικές μορφές καρκίνου, οι οποίοι συνήθως παρουσιάζονται και συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο. Είναι πιο επιθετικές μορφές από τον προηγούμενο, εμφανίζονται μετά την ηλικία των 40 ετών και είναι συχνότεροι στις γυναίκες. Ο θηλακιώδης καρκίνος συνήθως εξαπλώνεται αιματογενώς σε ήπαρ, πνεύμονες, οστά και εγκέφαλο.

Μυελοειδής

Ο συγκεκριμένος τύπος αποτελεί το 5% όλων των τύπων θυρεοειδικού καρκίνου. Διαφέρει από τους υπόλοιπους, καθώς ο πιο ισχυρός παράγοντας κινδύνου είναι το οικογενειακό ιστορικό ή το σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας (MEN).

Μέχρι 20% των ασθενών με μυελοειδή καρκίνο θα έχουν γενετική προδιάθεση, που προκαλείται από βλάβη στο πρωτο-ογκογονίδιο (RET). Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι ασθενείς με μυελοειδή καρκίνο έχουν σποραδική νόσο, η οποία δεν οφείλεται σε γενετική βλάβη. Τέλος, αυτός ο τύπος καρκίνου, δεν είναι ευαίσθητος στην ακτινοβολία με ραδιενεργό ιώδιο (RAI).

Αναπλαστικό καρκίνωμα  

Το αναπλαστικό καρκίνωμα είναι ένας σπάνιος τύπος και παρατηρείται πιο συχνά σε ηλικιωμένους άνδρες και γυναίκες, άνω των 60 ετών. Οι πιο γνωστοί παράγοντες προδιάθεσής του είναι η ηλικία άνω των 65 και η χρόνια βρογχοκήλη. Αποτελεί τον πιο επιθετικό τύπο όλων, με την 5ετή επιβίωση να υπολογίζεται σε ποσοστό κάτω του 5%.

Οι 2 πρώτοι τύποι είναι οι πιο συχνοί (90-95%) οι οποίοι είναι ιάσιμοι, ο μυελοειδής (5%) που μπορεί να είναι κληρονομικός, δηλαδή οι πάσχοντες να φέρουν μια μετάλλαξη σε ένα γονίδιο (RET) και ο τελευταίος τύπος, ο αναπλαστικός, ο οποίος είναι πολύ επιθετικός, αλλά ευτυχώς είναι σπάνιος.

Για αυτό το λόγο, σημαντικό ρόλο στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου του θυρεοειδούς, παίζει η διερεύνηση των θυρεοειδικών όζων. Η αυτοεξέταση, αλλά και η εξέταση του τραχήλου και ειδικά της περιοχής με ψηλάφηση, είναι σημαντική για την πρόωρη διάγνωση της νόσου.

Αίτια καρκίνου θυρεοειδούς

Όπως συμβαίνει με όλα τα είδη καρκίνου, έτσι και στην περίπτωση του θυρεοειδούς, ο καρκίνος ξεκινά με ορισμένες κυτταρικές μεταλλάξεις, που επιτρέπουν στα κύτταρα να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα και στη συνέχεια να εισβάλλουν και να καταστρέφουν τα υγιή κύτταρα του οργανισμού.

Το συνολικό ρίσκο ανάπτυξης καρκίνου του θυρεοειδή, σε όλη τη διάρκεια ζωής ενός ατόμου, υπολογίζεται περίπου στο 1%, ενώ η πιθανότητα ανάπτυξής του, αυξάνεται από την παρουσία των ακόλουθων ασθενειών:

• Χρόνια φλεγμονώδης νόσος του θυρεοειδή αδένα (π.χ. Νόσος του Hashimoto ή Νόσος Graves)
• Πολυοζώδης βρογχοκήλη
• Προηγούμενη ακτινοθεραπεία στην περιοχή του τραχήλου η έκθεση σε ραδιενέργεια
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδή
• Χαμηλά επίπεδα ιωδίου στο αίμα, ειδικά σε νεαρές ηλικίες

Αξίζει να αναφερθεί πως μόνο το 5% των συνολικών όγκων που ανιχνεύονται στον θυρεοειδή, αποδεικνύονται καρκίνοι.

Συμπτώματα καρκίνου θυρεοειδούς

Οι περισσότεροι τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς είναι ασυμπτωματικοί, δηλαδή δεν προκαλούν συμπτώματα. Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί ο ίδιος ο ασθενής ή ο θεράπων ιατρός να εντοπίσει μια μάζα στο λαιμό ή ακόμα και να ανακαλυφθεί τυχαία, μετά από κάποια απεικονιστική εξέταση του τραχήλου.

Οι μεγάλες μάζες, μπορεί να προκαλέσουν πιεστικά συμπτώματα όπως:

• Δυσκολία στην κατάποση
• Δύσπνοια
• Βραχνάδα
• Αίσθημα πνιγμού
• Συριγμό στην αναπνοή (Σφύριγμα)

Διάγνωση

Δυστυχώς μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει καμία διαγνωστική εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του θυρεοειδούς, σε ασθενείς που είναι ασυμπτωματικοί. Παρόλα αυτά, ακριβώς επειδή τα συμπτώματα συνήθως αναπτύσσονται από νωρίς, η πλειονότητα των καρκίνων του θυρεοειδούς, διαγιγνώσκονται σε αρχικό στάδιο.

Στην περίπτωση λοιπόν όπου θα εντοπιστεί μια μάζα στον τράχηλο ή ένας όζος στον θυρεοειδή αδένα, ο ιατρός πρέπει να συνεκτιμήσει όλα τα ευρήματα από το ιστορικό, τις κλινικές και εργαστηριακές εξετάσεις, τον υπέρηχο τραχήλου και την λεπτή βιοψία με βελόνη, έτσι ώστε να καθοδηγήσει τον ασθενή, στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση για την περίπτωσή του.

Θεραπεία καρκίνου θυρεοειδούς

Αξίζει να αναφερθεί πως ο καρκίνος του θυρεοειδούς καθότι σπάνιος, δεν έχει πολλές κλινικές μελέτες. Σε κάθε περίπτωση όμως, η θεραπευτική μέθοδος που θα ακολουθηθεί, εξαρτάται από εξατομικευμένους παράγοντες, όπως:

• Ο τύπος του καρκίνου
• Το μέγεθος του όγκου
• Η έκταση της νόσου

Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις πάντως, η πρώτη θεραπευτική επιλογή είναι η χειρουργική επέμβαση. Στους περισσότερους ασθενείς, συνίσταται η ολική αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα (θυρεοειδεκτομή), με ή χωρίς την αφαίρεση των λεμφαδένων.

Θυρεοειδεκτομή στον καρκίνο του θυρεοειδή

Εάν τίθεται υποψία κακοήθειας, συστήνεται άμεση χειρουργική θεραπεία. Η ολική θυρεοειδεκτομή είναι και εδώ η επέμβαση εκλογής και πρέπει να γίνεται από έμπειρο χειρουργό ιδιαίτερα εκπαιδευμένο στη χειρουργική του θυρεοειδούς, διότι εκτός από την αφαίρεση των καρκινικών όζων του θυρεοειδούς, θα πρέπει να ελέγχονται και να αφαιρούνται οι τραχηλικοί λεμφαδένες για τυχόν τοπική διασπορά του καρκίνου.

Λεμφαδενικός καθαρισμός στον καρκίνο του θυρεοειδούς

Ο λεμφαδενικός καθαρισμός του τραχήλου για καρκίνο του θυρεοειδή, είναι μια χειρουργική επέμβαση που περιλαμβάνει την αφαίρεση των λεμφαδένων που εμπλέκονται στον καρκίνο του θυρεοειδούς.

Συνήθως, αυτοί οι λεμφαδένες διαγιγνώσκονται με το υπερηχογράφημα στο θυρεοειδή και με τη βιοψία με FNA (αναρρόφηση δια λεπτής βελόνης). Υπάρχουν 2 τύποι λεμφαδενικού καθαρισμού για τον καρκίνο του θυρεοειδούς:

Κεντρικός Λεμφαδενικός Καθαρισμός

Αυτός περιλαμβάνει την αφαίρεση των λεμφαδένων που βρίσκεται κοντά στο θυρεοειδή αδένα. Είναι η αφαίρεση των λεμφαδένων στην περιοχή του λάρυγγα και της τραχεία, κάτω προς το άνω μέρος της θωρακικής κοιλότητας.

Πλάγιος Λεμφαδενικός Καθαρισμός

Είναι η αφαίρεση των λεμφαδένων στα πλάγια του λαιμού. Συνιστάται μόνο εάν ο καρκίνος του θυρεοειδούς έχει αποδειχθεί ότι έχει διηθήσει αυτούς τους λεμφαδένες.

Οι περισσότεροι καρκίνοι του θυρεοειδούς είναι χειρουργικά ιάσιμοι, εξασφαλίζοντας την πλήρη θεραπεία του ασθενούς και την ποιότητα της ζωής του. Είναι πολύ σημαντικό η αρχική επέμβαση να είναι όσο πιο τέλεια και πιο πλήρης γίνεται, επειδή από αυτή εξαρτάται η πρόγνωση.

Η χειρουργική επέμβαση για τον καρκίνο του θυρεοειδούς, συνήθως συμπληρώνεται και με τη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου. Λίγες είναι οι περιπτώσεις που  οι παθήσεις του θυρεοειδούς, αλλά και ο καρκίνος του θυροειδή δεν αντιμετωπίζονται με έγκαιρη διάγνωση, με μια σωστή χειρουργική επέμβαση και με συμπληρωματική  χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου ειδικά για τα νεοπλάσματα.

Οι πιθανές επιπλοκές της επέμβασης στον θυρεοειδή

• Βράγχος φωνής στο 1% των περιπτώσεων
• Μόνιμη υπασβεστιαιμία στο 1% των περιπτώσεων

Ο ασθενής νοσηλεύεται 24 ώρες μετά το χειρουργείο και εξέρχεται σε άριστη κατάσταση, όντας ικανός για σχεδόν κάθε δραστηριότητα .

Ο θεράπων ιατρός σας θα σας συμβουλεύσει σχετικά με το ποια είναι η καταλληλότερη θεραπεία για τη δική σας περίπτωση. Με τη θεραπεία που θα συστηθεί, υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα το καρκίνωμα του θυρεοειδούς να αντιμετωπιστεί με επιτυχία και ο καρκίνος να είναι ιάσιμος.